Intro
Om het onderzoek tot in de klas te brengen, denk je best na over hoe je de leerkracht en leerlingen betrekt.
Deze module doorloopt de vijf stappen van een onderzoekscyclus:
We overlopen hoe je
klassen in elk van deze stappen kunt betrekken bij je onderzoek. Meer praktische zaken bij een educatief citizen-scienceproject behandelen
we in module 4.
Aandacht voor verschillende doelen
Een citizen-scienceproject heeft vaak verschillende doelstellingen,
met name: onderzoek, educatie en maatschappelijke impact.
Heel vaak zijn alle doelstellingen aanwezig, maar in verschillende mate.
In deze module proberen we steeds aandacht te hebben voor de 3 doelstellingen.
Zo kan jij je citizen-scienceproject in het onderwijs zo waardevol mogelijk maken voor alle partijen.
We bespreken:
- tips rond de maatschappelijke impact die je in samenwerking met de school, leerkracht en
leerlingen extra kan bereiken
- de kennis en attitudes die je de leerlingen wil meegeven;
- hoe de samenwerking kan bijdragen aan de kwaliteit van je onderzoek.
Tot slot bespreken we in de verschillende stappen van de onderzoekscyclus praktische tips, technieken en
methodieken voor de uitwerking van je educatief citizen-scienceproject.
Hier proberen we niet exhaustief te zijn in te gebruiken methodieken.
Wel geven we concrete tips en voorbeelden van methodieken binnen de betreffende onderzoeksstap ter inspiratie.
Graden van co-creatie en participatie
- Je kan als initiatiefnemer elke stap in je onderzoeksproces door de leerlingen laten leiden, terwijl je zelf een eerder coachende rol aanneemt.
- Omgekeerd hoef je niet bij elke stap of deelaspect een citizenscience-activiteit aan te bieden.
Bepaal wat wenselijk is voor jouw onderzoek en wat mogelijk is binnen de school- en klascontext.
Paden volgens de graad van co-creatie (of participatie)
Als onderzoeker bied je aan de klas vooraf uitgewerkte inhoud en opdrachten. De leerkracht en leerlingen voeren de
taken daarin uit. Het project is ‘aanbieder gestuurd’: er is dus weinig sprake van co-creatie.
Het is steeds een goed idee om je ideeën of activiteiten eerst af te toetsen of te prototypen bij één
of meerdere leerkrachten, zodat je voorafgaandelijk kan bijsturen op basis van hun feedback.
Co-creatie met de leerkracht
Je geeft vorm aan het project in co-creatie met de leerkracht.
Je werkt samen met één of meerdere leerkrachten citizenscience-activiteiten voor de klas uit. De leerkracht gaat vervolgens met de leerlingen aan de slag met de inhoud en de opdrachten.
Co-creatie met de leerkracht én de leerlingen
Niet enkel de leerkracht wordt betrokken bij de ontwikkeling van het project,
ook de leerlingen krijgen inspraak in het verloop van het onderzoek.
Je geeft het onderzoek vorm in co-creatie met de leerkracht én de leerlingen.
Bemerkingen
Co-creatie als een continuüm
Hoewel we hierboven de 3 verschillende paden apart behandelen,
zullen bij de effectieve uitvoering van een project verschillende graden van co-creatie plaatsvinden
doorheen de verschillende stappen van de onderzoekscyclus.
We zien deze verschillende graden van co-creatie dan ook eerder als een continuüm
waarop citizen-scienceprojecten zich bevinden, en niet als strikt gescheiden opties.
Hoe bepaal je voor welke graad van co-creatie te gaan?
- Kijk in overleg met de school of leerkracht welke manier het best past bij je eigen beschikbare tijd,
je onderzoek en bij de school- en klascontext. Co-creatie met leerkrachten of leerlingen is namelijk tijdsintensiever
dan vooraf gedefinieerde taken/opdrachten aan te bieden.
- Er zal bovendien steeds een spanningsveld zijn tussen de aandacht
van de onderzoeker voor de onderzoeksdoelstellingen, en de aandacht van de leerkracht voor de onderwijsdoelstellingen.
Ga op zoek naar een goede balans tussen deze verschillende verwachtingen van de samenwerking,
zodat het een win-win situatie is voor alle betrokken partijen.
Concreet voorbeeld ‘Dataverzameling’
Dataverzameling bij citizen science op scholen bevindt zich in een spanningsveld.
AANBIEDERS
LEERKRACHTEN en LEERLINGEN
Er is aan de ene kant de aanbieder (de projectcoördinator of wetenschapper)
die bepaalde data wil verzamelen voor diens onderzoek.
Aan de andere kant is voor
leerkrachten en leerlingen leren het belangrijkste doel van de tijd die ze op school besteden.
Aanbieders zullen daarom willen vrijwaren dat de bijdragen aan het citizenscience-onderzoek op
een uniforme en verifieerbare manier gebeuren door middel van een strak protocol en op die manier
betrouwbare en homogene data verzamelen.
Leerkrachten en leerlingen willen dan weer, binnen de filosofie van onderzoekend en zelfstandig leren,
de leerlingen autonoom laten experimenteren en zelf laten uitzoeken welke onderzoeksmethode het best geschikt
is om bepaalde data te verzamelen.
Deze manier van werken kan grote leerwinsten opleveren en kan zeer motiverend zijn.
Omgekeerd vergt deze aanpak ook veel tijd en resulteert ze misschien niet in een verifieerbaar protocol of uniforme
dataset die bruikbaar is voor verder onderzoek.
Elk citizen-scienceproject moet de gulden middenweg tussen beide doeleinden opzoeken.