Citizen science in de klas: educatiegids

CS in de klas: educatiegids

Andere modules
Module 1 Module 2 Module 3 Module 4 Module 5 Lexicon Literatuurlijst
Module 1 Module 2 Module 3 Module 4 Module 5 Lexicon Literatuurlijst

Module 1

Waarom Citizen science in het onderwijs?

Wat is citizen science?

Intro Voorwaarden voor citizen science

Wat is de meerwaarde van citizen science in het onderwijs?

Intro Meerwaarde voor leerlingen en leerkrachten Meerwaarde voor initiatiefnemers

Besluit

MODULE 2


Meerwaarde voor leerlingen en leerkrachten



« vorige volgende »


Het deelnemen aan een burgerwetenschapsproject kan zowel voor de leerkracht als voor de leerling een meerwaarde betekenen.



Een citizen-scienceproject kan een waardevol pedagogisch-didactisch instrument vormen bij de verwerving van specifieke vakinhouden. Verschillende methodieken zoals en projectmatig leren, faciliteren daarbij het leerproces.

  •     de vakspecifieke inhouden hoeven zich niet te beperken tot natuurwetenschappelijke thema’s uit de les biologie, chemie of fysica. Het kan ook gaan om geschiedkundige thema’s, thema’s uit de taalvakken of projecten rond aardrijkskunde.
  •     Kennis maken met de wetenschappelijke studie van verschillende vakgebieden kan leerlingen bovendien inspireren voor hun studiekeuze.


 

    Voorbeeld

‘The News Evaluator’ is het bewijs dat educatieve burgerwetenschapsprojecten zich niet hoeven te beperken tot de natuurwetenschap.

In dit project onderzoeken sociale wetenschappers samen met leerlingen het nieuws op de online nieuws-feeds van jongeren.
Met een digitale tool inventariseerden en beoordeelden leerlingen de geloofwaardigheid van het nieuws op een wetenschappelijke manier. Het project resulteerde in een evidence-based digitaal instrument dat zowel door scholen als het grote publiek kan worden gebruikt om kritisch om te gaan met digitaal bronmateriaal.


Naast vakspecifieke inhouden staan er vandaag in de ook allerlei .

Denk hierbij aan

  • kritisch en creatief denken
  • samenwerkingsvaardigheden
  • besluitvorming
  • actief kunnen bijdragen aan de samenleving etc.

Via een citizen-scienceproject kunnen leerlingen uitgroeien tot jonge burgerwetenschappers:

  • op basis van verzamelde informatie denken ze kritisch na over de samenleving
  • en gaan ze probleemoplossend aan de slag met prangende maatschappelijke vraagstukken.

Binnen een citizen-scienceproject draagt ook leerlingenparticipatie bij aan de onderwijsdoelstellingen. Meer dan de loutere deelname aan onderzoek krijgen leerlingen eigenaarschap over hun activiteiten in het project. Dit eigenaarschap van leerlingen over hun eigen leerproces is nodig om binnen een citizen-scienceproject maximale leerwinst te bekomen (e.g. Uitto, Boeve-de Pauw & Saloranta, 2015).

 

    Voorbeeld

“De burgerwetenschappelijke projecten ‘Weg van’t School’ en ‘Fietsbarometer’ focussen op de subjectieve verkeersbeleving van jonge fietsers.
Eerder dan verkeerstellingen te laten uit te voeren, laat het project de leerlingen hun eigen fietsroute van en naar school invoeren en aanduiden hoe veilig ze zich tijdens die tocht voelen. De leerlingen dragen dus niet alleen data aan, ze zijn ook ‘expert’ in hun eigen mobiliteit. Dat eigenaarschap is voor de leerlingen een sterke motivator.
Bovendien focust het project sterk op impact. Het project moedigt leerlingen en scholen aan om aan de slag te gaan met de data die ze in hun schoolomgeving verzamelen. Hoe kunnen ze de fietsveiligheid verbeteren? Door te ontwikkelen (richtingaanwijzers voor fietsers?), door na te denken over een veiligere fietsomgeving nabij de school (fietsoversteekplaatsen..?) en door in dialoog te gaan met het lokale bestuur (verkeersinfrastructuur aanpassen).”


 Leerlingen zien hoe ze zelf een bijdrage kunnen leveren aan reële problemen of vraagstukken op lokale of ruimere schaal.
 Leerlingen kunnen zelf impact realiseren door verder te gaan met de resultaten en door eventueel concrete zaken aan te passen in de eigen leer- en leefomgeving.

Enkele voorbeelden in onderzoek naar luchtzuiverheid:

  • het ontwerpen van een buitenklas
  • het ontwerpen van een autoluwe schoolstraat

  Het rechtstreekse contact met zowel de wetenschappers als lokale actoren of andere betrokkenen vergroot de betrokkenheid en het eigenaarschap van leerlingen.
 Op school- en leerkrachtniveau bieden deze samenwerkingen bovendien een waardevol netwerk voor volgende projecten en samenwerkingen.


Idealiter ontwikkelen leerlingen onderzoekscompetenties in een authentieke onderzoekscontext. De motivatie van leerlingen zal stijgen door aan de slag te gaan met een onderzoeksvraag in een reële context, gelinkt aan hun eigen leefwereld.

  Leerkrachten kunnen niet zomaar zelf die authentieke context creëren.
  Deelname aan een citizen-scienceproject kan deze nood eenvoudig vervullen.




Citizen science laat leerlingen ook op een andere manier naar wetenschap kijken. Vaak leeft het beeld dat wetenschap saai en weinig creatief is. In onderwijs en handboeken wordt wetenschap wel eens voorgesteld als een verzameling van abstracte, contextloze en objectieve feiten. Dit verlaagt de interesse en creëert bij leerlingen een verkeerd beeld over wat wetenschap precies inhoudt. Leerlingen zien zo niet dat wetenschap continu evolueert en dat het een creatief en co-creatief proces is binnen een ruimere culturele en maatschappelijke context.
  Wetenschap is een proces waarbij twijfel, onzekerheid en soms ook falen leiden tot voortschrijdend inzicht.

De COVID-19 pandemie illustreert mooi dat wetenschappelijke inzichten in de loop van de tijd veranderen: via onderzoek leerden wetenschappers stapsgewijs bij over hoe het virus zich verspreidde, welke maatregelen wel of niet nuttig waren, en hoe men een vaccin kon ontwikkelen.

Wetenschappelijke geletterdheid< oftewel een goed begrip over hoe wetenschap werkt , helpt leerlingen verantwoordelijke persoonlijke beslissingen te nemen. Het draagt bij aan het groeiproces tot effectieve lokale en mondiale burgers.





Gemaakt met Padlet


« vorige volgende »