Steriel werken
In ons experiment zijn we enkel geïnteresseerd in roze bladgisten als bioindicator voor de luchtkwaliteit.
Maar van nature zit de hele omgeving (en dus ook ons lichaam) vol van micro-organismen en ook vele andere soorten dan deze waar wij interesse in hebben.
Het probleem is dat als we roze bladgisten opkweken om ze zichtbaar te maken in de vorm van kolonies, we het risico lopen om ook die
andere soorten micro-organismen mee op te kweken. In dat geval ontwikkelen ze zich mee in de Petrischaal en concurreren ze voor voeding en water.
Schimmels overwoekeren ook vaak, waardoor je de roze bladgisten zelfs niet meer zo goed kan tellen.
Om te vermijden dat de voedingsbodem besmet geraakt met andere micro-organismen van de roze bladgisten, moeten we ervoor zorgen dat
deze concurrenten zich niet kunnen ontwikkelen en vermenigvuldigen. Daarom is het heel belangrijk dat je werkt in steriele werkomstandigheden!
Opdracht 1
Hieronder zie je andere micro-organismen die de agar-agar voedingsbodem zouden kunnen besmetten.
Duid aan wat je ziet op de afbeelding. Kies uit bacterie, schimmel of gist.
Opdracht 2
We zagen al eerder wat de eigenschappen zijn van schimmels en gisten. Zoek op en vul onderstaande tabel aan voor bacteriën.
aseksuele en seksuele voortplanting mogelijk
Weetje
Het is niet de bedoeling dat je de namen van de per ongeluk opgekweekte micro-organismen kent.
Wetenschappers hebben verschillende technieken om micro-organismen te determineren:
- microscopische bestudering van micro-organismen
- observaties van kolonies
We komen nog even terug op deze eigenschappen van kolonies in het hoofdstuk over de roze bladgist tellingen (Tellen van roze bladgistculturen en verzuring) zodat jullie de roze bladgistkolonies kunnen leren onderscheiden van anderen.
Opdracht 3
Zoek op en leg uit hoe volgende hygiënische maatregelen de groei remmen van micro-organismen.
Bekijk de filmpjes hieronder als hint.
- Ontsmetten met alcohol (*)
- Steriliseren door af te koken
- Voedingsbodem afdekken van de lucht
- Wassen met zeep(*)
(*) scheikundige verklaring (begrip polariteit) niet voor de eerste graad
Hint:
Bekijk het antwoord
- Ontsmetten met alcohol
- Alcohol vernietigt de structuur van eiwitten in de meeste micro-organismen (ontaarding/denaturatie)
- Steriliseren door af te koken
- Hitte vernietigt de structuur van eiwitten in de meeste micro-organismen (ontaarding/denaturatie)
- Voedingsbodem afdekken van de lucht
- Aërobe micro-organismen hebben zuurstuf nodig voor hun stofwisseling. Opgelet niet alle bacterien hebben zuurstof nodig (anaerobe bact).
- Wassen met zeep
- Zeep “vangt” micro-organismen en neemt deze mee tijdens het wegspoelen met water. Zeep is een amfifiele molecule, met een apolaire kant en een polaire kant.
Steriel werken in het lab
Wanneer we de roze bladgisten opkweken in het lab, moeten we in steriele omstandigheden werken.
Om steriel te werken, moeten we ervoor zorgen dat zoweinig mogelijk micro-organismen in contact komen met de voedingsbodem. Die micro-organismen
die in contact zouden kunnen komen met de voedingsbodem moeten we doden.
Hiervoor volgen we deze regels:
|
Tijdens de volledige duur van het experiment moet je jezelf verwijderen als je voelt dat je moet niezen of hoesten. |
|
Leerlingen met lang haar moeten deze vastbinden. |
|
Was steeds grondig je handen met zeep. |
|
Ontsmet je handen met gedenatureerde alcohol of ontsmettende handgel met alcohol. Herhaal deze stap iedere keer wanneer je iets aanraakt wat niet ontsmet is. |
 |
Was je tafel met zeepsop, reinig met water en ga nadien nog eens met de gedenatureerde alcohol of een ander ontsmettingsmiddel over het werkoppervlak. |
|
Neem een propere kookpot en ontsmet deze ook grondig met de gedenatureerde alcohol en keukenpapier. |
|
Doe hetzelfde met de Petrischaaltjes en het andere gereedschap. |
|
Plaats al het materiaal steeds in de ontsmette omgeving, niets mag in deze zone binnen als het nog niet ontsmet is. |
Extra: hoe correct je handen wassen en desinfecteren?
je twee handpalmen op elkaar
tussen je vingers
de achterkant van je handen
tussen je duimen
de achterkant van je vingers
je vingernagels
je polsen
goed afdrogen