Arduino van onder het fijnstof
1. Enkele algemene resultaten voor de 4 gekozen succesfactoren
Er werd van 30 leerlingen uit de klas een enquête afgenomen die opgesteld werd op basis van recent onderzoek rond online en blended learning (OBL) in het Vlaams volwassenenonderwijs (VO)[1,2], en peilt aan de hand van succesfactoren naar de pedagogische noden van leerlingen met betrekking tot OBL in relatie tot hun actieve participatie aan OBL.
De vragenlijst werd aangepast voor de specifieke situatie van het SO en het blended STEM-project van deze klas.
Met het oog op het goed interpreteren en verduidelijken van de enquêteresultaten en het capteren van mogelijke niet-bevraagde noden in de enquête, werd er met een tiental leerlingen uit de klas ook nog een focusgroep gehouden.
Resultaten
Klik op een van de succesfactoren hiernaast en leer enkele algemene resultaten uit de enquête en focusgroep kennen.
Interactiviteit
Het blended STEM-project besteedde aandacht aan de interactie:
- tussen de leerlingen onderling,
- tussen de leerlingen en het online materiaal
- en tussen de leerlingen en de leerkracht.
In de enquête kreeg de succesfactor interactiviteit de beste score. Ongeveer de helft van de leerlingen gaf een duidelijk positieve waardering voor het aspect ‘interactiviteit’ (score 5 tot 7) en slechts 23% gaf een negatieve appreciatie (score 1 tot 3). Het aandeel neutrale scores (4) lag bij deze succesfactor ook het laagste (23%).
Leerlingenfeedback uit de focusgroep:
- Samenwerken en variatie in interactievormen vonden de leerlingen een echte troef
- Online samenwerken werd door hen erg gewaardeerd
- De goede afwisseling tussen online werken en de klassikale momenten met de leraar werden gezien als een meerwaarde
- Groepsvariatie (vrienden vs. gemixte competenties) is een te overwegen toekomstige optie
Transparantie
Het blended STEM-project besteedde aandacht aan het expliciteren van de blend in het blended STEM project naar de leerlingen toe door o.a. het geven van een introsessie met extra duiding rond het project, de blended aanpak en de timing van het project. Elke module werd voorzien van een inleiding en gesitueerd binnen het gehele blended STEM-project: Hoe ziet de ‘blend’ er deze les uit? Waar staan we in het project? Wat gaan we doen vandaag en op welke wijze gaan we het aanpakken?
Voor de succesfactor transparantie respondeerde 40% van de leerlingen duidelijk positief (score 5 tot 7). Transparantie werd door 33% van de leerlingen eerder neutraal beoordeeld (score 4). Het aandeel leerlingen dat voor deze succesfactoren een duidelijk negatieve appreciatie gaf (score 1 tot 3) was 23%.
Leerlingenfeedback uit de focusgroep:
- Het wat, waarom en vooral nut van de fijnstofmetingen met de eigen geprogrammeerde fijnstofmeter mocht volgens de leerlingen toch iets duidelijker.
- De link met gezondheid mocht prominenter aanwezig zijn.
Productiviteit
Het blended STEM-project zette in op uitdaging en actieve participatie aan de lessen met oog voor onderzoeken en ontwerpen, opzoeken en creëren. Bij de start en het einde werd er ook ruimte voorzien om stukjes uit het groepswerk aan elkaar te presenteren (mindmap rond fijnstof maken en presenteren, filmpje maken om fijnstofmetingen te rapporteren).
De succesfactor productiviteit gaf een relatief gelijkaardig scoreprofiel als transparantie met ook 40% van de leerlingen die duidelijk positief respondeert (score 5 tot 7). De neutrale score (score 4) lag met 40% iets hoger. Het aandeel leerlingen dat een duidelijk negatieve appreciatie (score 1 tot 3) gaf lag met 6 van de 30 leerlingen op 20%.
Leerlingenfeedback uit de focusgroep:
- De leerlingen krijgen theorie liever met audio of filmpjes dan lezen.
- Leerlingen lezen niet graag te veel online
- De outdoorlearning voor de fijnstofmetingen werd erg gesmaakt!
Personalisatie
De factor ‘personalisatie’ kreeg vooral vorm door in te zetten op authentieke contexten
rond fijnstof en leefwereld. In dit specifieke project werd geen differentiatie ingebouwd.
De persoonlijke leerkeuzes situeerden zich enkel in de laatste module waar
leerlingen zelf een onderzoekje op poten zetten om te werken met hun eigen
geprogrammeerde fijnstofmeter.
Feedback werd voorzien door student-leraren tijdens het project en/of door de online modules.
In de enquête scoorde de succesfactor personalisatie het minst goed. Slechts 5 van de 30 leerlingen gaf een duidelijke positief signaal (scores tussen 5 en 7). Dubbel zoveel leerlingen gaven een duidelijk negatieve waardering (score 1 tot 3). Opmerkelijk is wel dat er bijna 50% van de leerlingen ‘neutraal’ respondeerde.
Leerlingenfeedback uit de focusgroep:
- De leerlingen vragen om soms mogelijkheden tot differentiatie in te bouwen (starters-experts modules)
- De leerlingen vragen om meerdere momenten met eigen keuzes in te bouwen
- Authenticiteit zat erin, maar deze was voor leerlingen blijkbaar erg verloren gegaan o.w.v. internetproblemen tijdens 1ste les die hierdoor chaotischer verliep (de ongewilde lagere toegankelijkheid leidde tot lagere transparantie van de betrokken module, maar gaf voor de leerlingen een impact op personalisatie)
2. Resultaten omtrent de algemene perceptie van blended STEM
Om een idee te hebben over de percepties en preconcepties rond STEM en blended learning werd er voor het uitvoeren van het blended STEM-project een nulmeting uitgevoerd d.m.v. een interactieve intro-sessie met een live poll waaraan de leerlingen met hun smartphone via een QR code deelnamen. Dit liet toe een vorm van vergelijking te hebben tussen de eerdere ervaringen met blended learning en de nieuwe ervaringen na het doorlopen van het blended STEM-project. (zie ook praktijkvoorbeeld leerlingenparticipatie in de lob Blended - prakijkvoorbeelden).
De focusgroep na afloop van het blended STEM- project verschafte naast inzichten over de succesfactoren, eveneens inzichten over nieuwe of veranderde percepties rond blended STEM na het doorlopen van het blended STEM-project (zie ook audiofragmenten in het praktijkvoorbeeld leerlingenparticipatie in de lob Blended - prakijkvoorbeelden):
Feedback leerlingen uit focusgroep rond Blended STEM Algemeen:
- De leerlingen waren positief verrast en gaven aan de ‘blend’ een goed idee te vinden om actiever te participeren en een beter begrip van de leerinhouden te krijgen.
- De leerlingen spraken over betere focus en verhoogde concentratie op leeractiviteiten omwille van de blended aanpak.
- Digitaal werken werd aangenamer ervaren in blended format, ook door leerlingen die niet graag online werken.
- De leerlingen gaven aan dat ze hun mening rond digitaal leren positief bijstelden op basis van de ervaring met blended STEM.
3. Betrouwbaarheid en validiteit
Bij praktijkonderzoek is het belangrijk om de verschillende datasets naast en ‘op elkaar’ te leggen. Het is onmogelijk om enkel op basis van de enquêteresultaten besluiten te trekken over het blended STEM-project in deze klas. De enquêteresultaten moeten zeker naast andere data gelegd worden met het oog op het verhogen van de betrouwbaarheid en validiteit (triangulatie).
Daarom werd er met een tiental leerlingen uit de klas ook een focusgroep gehouden. Hun bevindingen werden mee opgenomen in de resultaten m.b.t. de succesfactoren.
Ook de nulmeting werd gebruik om mogelijke veranderingen in mening en perceptie na doorlopen van het blended STEM-project te proberen detecteren.
De leerlingen werden verder tijdens het project na elke blended STEM-module bevraagd met mini-belevingpolls via hun smartphone a.d.h.v. een QR code.
Lerarenervaringen via bv. klasobservaties of ervaringen met het ontwikkelwerk van het blended STEM-project, … zijn voorbeelden van andere waardevolle databronnen.
Beluister hier enkele korte reflecties van de leraren betrokken bij dit blended STEM-project:
geluidsfragment nog toevoegen
4. Conclusie en reflectie
- Het ontwikkelen van een blended STEM project op basis van succesfactoren hielp de student-leraren om aandachtig te zijn voor de specifieke pedagogische noden van leerlingen bij het ontwikkelen van het blended STEM-project.
- Het evalueren van de succesfactoren door de leerlingen van deze klas was verrijkend en hielp om lerarenperceptie omtrent pedagogische noden te toetsen aan leerlingenperceptie.
- Het blended STEM project in deze klas was als eerste poging zeker niet slecht, maar er is nog ruimte voor kwaliteitsverbetering met het oog op het bereiken van een groter aantal leerlingen in de klas en het verhogen van de STEM-interesse
- De leerlingen van de klas zagen de meerwaarde van blended learning binnen STEM. Ze vonden dat de ‘blend’ van delen van de e-cursus en de F2F activiteiten de lessen leerrijker maakte en spraken over verhoogde concentratie en actievere participatie, ongeacht hun interesse voor het STEM-onderwerp. (Nota: leerwinst werd binnen dit project niet gemeten en is louter een leerlingenperceptie)
En wat doen we hier nu mee? Borgen en bijsturen!
Op klasniveau:
- De input van de enquête en focusgroep kan nu gebruikt worden om doelgericht aan kwaliteitszorg te doen bij het vormgeven van een toekomstig blended STEM-project in deze klas.
- De aanbevelingen, opmerkingen en successen worden dan gebruikt als driver voor het borgen van wat goed zit en het zinvol bijsturen van wat beter kan.
Op onderzoeksniveau:
-
Op basis van de gebruikservaring:
Suggestie tot verder onderzoek om de indicatoren in de enquête zo goed mogelijk te definiëren en beter af te stemmen op de context van Blended STEM in het SO? - (Tijdens het terugkoppelingsmoment van de resultaten naar de leerlingen toe, bleek de score 4 in de enquête (die bij elke succesfactor het hoogst scoorde) soms te betekenen dat de leerlingen hun ervaring effectief als neutraal beoordeelden, maar soms ook dat ze niet begrepen waar de indicator op doelde, wat deze exact betekende.)
Voor meer info en een uitgebreidere data-analyse van dit OS?! project: zie de masterproef in de case ‘Kwaliteitsvol blenden van een e-cursus’ in de lob STEMdidactiek
Referenties
[1] Blieck, Y. 2018. Development and Validation of A Conceptual Quality Management Model for Effective Institutional Continuous Quality Improvement of Online and Blended Learning in Adult Education, PhD thesis, Vrije Universiteit Brussel, Brussel, 7 November, available at: 10.13140/RG.2.2.16959.15523.
[2] Blieck, Yves & Zhu, Chang & Schildkamp, Kim & Struyven, Katrien & Pynoo, Bram & Poortman, Cindy & DePryck, Koen. (2020). A Conceptual Model for Effective Quality Management of Online and Blended Learning. Electronic Journal of e-Learning. 18. 189-204. 10.34190/EJEL.20.18.2.007.
Bron data:
- Enquête succesfactoren en focusgroep OS?! 2022-2023 rond kwaliteitsvol ‘blenden’ van een STEM e-cursus
- Focusgroep OS?! 2022-2023 rond kwaliteitsvol ‘blenden’ van een STEM e-cursus
- OS?! 2022-2023 rond kwaliteitsvol ‘blenden’ van een STEM e-cursus
